Genel Seçimlerle İlgili En Çok Sorulan Sorular

» » Genel Seçimlerle İlgili En Çok Sorulan Sorular

6 dakikada okuyabilirsiniz

Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerine ait sorular ve cevaplar

Türkiye’de seçimlerin yenilenmesi (erken seçim) kararı alınmazsa 2028’de düzenlenecek genel seçimleri öncesinde kullanıcıların en çok aratabileceği soruları bir araya getirip bir içerik oluşturmak istedim. Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hem sitemde net bilgilerin yer almasını hem de sizlere sadece istediğiniz bilgileri alıp gitmenizi sağlamak istedim. Alt başlıklarda genel seçimlere ilişkin birçok soruya göz atabilirsiniz.

Türkiye’deki Seçmen Sayısı

Seçim YılıTürkiye'deki Seçmen Sayısı
202461.430.934
202364.190.651
201859.354.840
1 Kasım 201556.965.100
7 Haziran 201554.813.376

Türkiye’de yapılan son genel seçimlerde 55 Milyon oy (55.833.175) kullanılmıştır. 2024 yılındaki yerel seçimlerde ise 48 Milyon oy kullanılmıştır.

Milletvekili Seçilebilmek İçin Yeterli Oy Hesaplama

Aşağıdaki kısımlara geçerli oy sayısı ve o bölgede çıkarılacak milletvekili sayısını girerek MV seçilebilmek için yeterli oy miktarını hesaplayabilirsiniz. Örneğin Samsun’da 921.973 geçerli oy kullanılsın ve 9 Milletvekili varsa bu alanları bu şekilde doldurabilirsiniz:

%1 Oy Kaç Kişi Eder?

%1 oyun kaç kişi ettiğini son seçimlere göre hesaplarsak 64 Milyon seçmenden %87’si oy kullanmış bu da ort. 55,680,000 seçmen eder ve bunun %1’i ise 556,800 kişiye denk gelir.

Milletvekili Çıkarmak İçin Baraj Kaçtır?

Türkiye’deki genel seçimlerde milletvekili çıkarmak için seçim barajı oranı şu anda %7‘dir. Barajı geçemeyen partiler, aldıkları oy sayısına bakılmaksızın meclise milletvekili gönderemezler.

İttifak Barajı Ne Kadar?

Seçim ittifakı içinde de %7 oy barajını geçen siyasi partiler milletvekili çıkarır.

  • D’Hondt sistemi, ittifak içindeki her parti için ayrı ayrı uygulanır. İttifak içinde olunsa bile milletvekili partilere dağıtılır.
  • İttifakın ülke genelindeki toplam oyu %7’yi geçerse ittifaktaki tüm partiler barajı geçmiş kabul edilir.

Barajı Geçemeyen Partilerin Oyları Nereye Gidiyor?

Barajı geçemeyen partinin oyları yok sayılır ve barajı geçen diğer partilere oy oranlarına göre dağıtılır. Bu oylar seçmenin iradesini yansıtmaz.

Örnek:

Toplam Geçerli Oy: 1.000.000

A Partisi (Barajı Geçti): 400.000 oy (%40)
B Partisi (Barajı Geçti): 300.000 oy (%30)
C Partisi (Baraj Altı): 200.000 oy (%20)
D Partisi (Baraj Altı): 100.000 oy (%10)

Baraj Altı Kalan Toplam: 300.000 oy

Yeni Dağılım:

A Partisi: 400.000 + (300.000’in %57’si) ≈ 571.000
B Partisi: 300.000 + (300.000’in %43’si) ≈ 429.000

İllere Göre Milletvekili Sayısı ve Dağılımı

Bölge/İlMilletvekili Sayısı
Adana15
Adıyaman5
Afyonkarahisar6
Ağrı4
Aksaray4
Amasya3
Ankara (1. Bölge)13
Ankara (2. Bölge)11
Ankara (3. Bölge)12
Antalya17
Ardahan2
Artvin2
Aydın8
Balıkesir9
Bartın2
Batman5
Bayburt1
Bilecik2
Bingöl3
Bitlis3
Bolu3
Burdur3
Bursa (1. Bölge)10
Bursa (2. Bölge)10
Çanakkale4
Çankırı2
Çorum4
Denizli7
Diyarbakır12
Düzce3
Edirne4
Elazığ5
Erzincan2
Erzurum6
Eskişehir6
Gaziantep14
Giresun4
Gümüşhane2
Hakkâri3
Hatay11
Iğdır2
Isparta4
İstanbul (1. Bölge)35
İstanbul (2. Bölge)27
İstanbul (3. Bölge)36
İzmir (1. Bölge)14
İzmir (2. Bölge)14
Kahramanmaraş8
Karabük3
Karaman3
Kars3
Kastamonu3
Kayseri10
Kilis2
Kırıkkale3
Kırklareli3
Kırşehir2
Kocaeli14
Konya15
Kütahya5
Malatya6
Manisa10
Mardin6
Mersin13
Muğla7
Muş3
Nevşehir3
Niğde3
Ordu6
Osmaniye4
Rize3
Sakarya8
Samsun9
Şanlıurfa14
Siirt3
Sinop2
Sivas5
Şırnak4
Tekirdağ8
Tokat5
Trabzon6
Tunceli1
Uşak3
Van8
Yalova3
Yozgat4
Zonguldak5
Toplam:600

Milletvekili Dağılımı Nasıl Yapılıyor?

D’Hondt sistemi kullanılarak %7 ülke barajını geçen partiler Milletvekili sayısı hesaplanır.

  1. Partilerin aldığı oy sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e… bölünür. (Kaç MV çıkarılacaksa)
  2. Çıkan sayılar büyükten küçüğe sıralanır ve hesaplama yapılır.

Örnek MV Hesaplama: Diyelim ki bir ilde 3 MV seçilecek:

A Partisi: 100.000 oy, B Partisi: 80.000 oy ve C Partisi: 40.000 oy alsın. Buna göre aşağıdaki bölme işlemiyle hesap yapılır ve A Partisi 2 MV, B Partisi 1 MV çıkarır. Aşağıda MV çıkarabilecek partiler kalın bir şekilde işaretlenmiştir:

Parti1. Sıra Milletvekili2. Sıra Milletvekili3. Sıra Milletvekili
A Partisi100.000÷1=100.000100.000÷2=50.000100.000÷3=33.333
B Partisi80.000÷1=80.00080.000÷2=40.00080.000÷3=26.666
C Partisi40.000÷1=40.00040.000÷2=20.00040.000÷3=13.333

*B Partisi, Türkiye genelinde seçim barajını geçememişse MV çıkaramaz ve sonraki barajı geçen parti sıralamada devreye girer.

Oy Kullanmayan Seçmen Sayısı

Genel Seçim YılıOy Kullanmayan Seçmen Sayısı
20238,357,476
20188,166,316
1 Kasım 20158,441,490
7 Haziran 20157,322,830

Bağımsız Milletvekili Meclise Girebilmek İçin Kaç Oy Almalı?

Bağımsız bir milletvekilinin seçilebilmesi için bir oy barajı bulunmamaktadır; lakin bağımsız adaylar, seçim bölgelerindeki toplam oy dağılımına göre doğrudan milletvekili seçilirler.

Örneğin:

  • Bir seçim bölgesinde 100.000 geçerli oy kullanılsın.
  • O bölgeden 4 MV çıkacağını varsayalım
  • Bu durumda: 100.000÷ 4 = 25.000 oy olur. Bağımsız bir milletvekili adayının adayın seçilebilmesi için bu sayıda oy alması gerekir. Ülke genelindeki baraj, bağımsız adaylar için geçerli olmadığı için direkt oy sayısının yeterli olması gerekiyor.

Seçime Katılım Oranı

Genel seçimlere katılım oranı aşağıdaki tabloda verilmiştir, ortalamalarına baktığımızda %86.26’lık bir katılım oranı var diyebiliriz.

Genel Seçim YılıSeçime Katılım Oranı
2023%86.98
2018%86.24
1 Kasım 2015%85.18
7 Haziran 2015%86.64

Cumhurbaşkanlığı Seçiminde 2. Tur’da Baraj Var mı?

Hayır, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda bir baraj bulunmamaktadır.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. Tura Kalırsa Ne Olur?

Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk turda adaylardan biri yeterli çoğunluk olan oyların %50 +1’ini alamazsa, seçim ikinci tura kalır ve en çok oyun olan aday yeni Cumhurbaşkanı olur.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. Turunda Aday Değişebilir mi?

Hayır, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda aday değişimi olamaz. 2. tura kalan adaylardan biri herhangi bir sebeple çekilirse veya vefat ederse, seçim yenilenir ve süreç baştan başlar.

Cumhurbaşkanı Adaylığı İçin Kaç İmza Gerekiyor?

Cumhurbaşkanı Adaylığı için en az 100.000 seçmenin imzası gerekir ve imza veren seçmen başka bir Cumhurbaşkanı adayına imza veremez

Yüzde Kaç Oy Alan Parti Cumhurbaşkanı Adayı Gösterebilir?

En son yapılan genel seçimlerde yani 2023’te geçerli oyların en az %5’ini almış olan siyasi partiler Cumhurbaşkanı adayı gösterebilir. AK Parti, CHP, MHP, İyi Parti ve DEM Parti bu durumda aday gösterebilir.

%2.5 alan iki farklı parti bir araya gelip toplam oyları %5 oy olsa bile kanunlar tek bir partinin aday gösterebileceği yönünde bilgi veriyor.

Seçmen Kağıdı Olmadan Oy Kullanılır mı?

Evet, seçmen kağıdı olmadan da oy kullanmak mümkündür. Seçmen kağıdınız yanınızdaysa oy kullanma süreciniz daha kolay olabilir; ancak burada asıl gerekli olan kimlik belgenizdir.

Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde İlk turda Oy Kullanamayan 2. Turda Kullanabilir mi?

Evet, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turunda oy kullanmayan seçmen, ikinci turda kendi seçim bölgelerinde oy kullanabilir.

Seçim Günü AVM’ler Açık mı?

Evet, seçim günü alışveriş merkezleri, BİM ya da Migros gibi marketler açıktır. Sadece saat 06.00’dan gece 00.00’a kadar alkollü içki satışı yasaktır.

Başka Şehirde Nasıl Oy Kulanırım?

Başka şehirde oy kullanabilmek için:

  • Hastalık veya engel durumu olan seçmenler YSK’ya başvuru yaparak kullanabilir,
  • Kamu görevlileri görev yaptığı yerde görev yazısıyla kullanabilir,
  • Öğrenciler öğrenci belgesiyle önceden adres değişikliği yapmak suretiyle kayıtlı oldukları şehirde oy kullanabilirler.

Bu işlemlerin seçim tarihinden yeterli bir süre önce yapılması gerekir. Adres değişikliği bildiriminde bulunmamak seçme hakkının kaybı anlamına gelmeyecektir. Böyle bir durumda seçmenler, ancak kayıtlı oldukları seçim çevresinde oy kullanmak durumundadırlar.

Mükerrer Oy Ne Demek?

Bir şahsın aynı seçim içinde birden fazla kez oy kullanması anlamına gelir ve bunu yapan kişiler seçim suçu işlemiş sayılır.

Oy Pusulası Olmadan Oy Kullanılır mı?

Hayır, oy verilecek partiler ya da bağımsız adaylar bu pusulada olacağı için oy pusulası olmadan oy vermek mümkün değildir.

Mühür Nereye Basılır?

Oy kullanırken mühür, adayın ya da partinin bulunduğu alanın içindeki daire kısmına basılmalıdır.

Geçersiz Oy Nasıl Hesaplanır?

Geçersiz oylar ayrı bir yerde toplanır ve tutanağa oyun geçersiz olma gerekçesi aşağıdaki durumlara uygunsa yazılır:

  • Oyların Geçersiz Olma Nedenleri
  • Sandıkta kullanılan oyun başka bir pusu/zarf içinde kullanılması,
  • Hiçbir yerinde mühür olmayan oy pusulaları,
  • Birden fazla parti ya da adaya oy verilmesi,
  • Zarfın içinde 2 veya daha fazla oy pusulası çıkması,
  • Oy pusulasına işaret ya da yazı eklenmesi,
  • Oy pusulasında yırtılma ya da tahrip edilmiş bir durum oluşması,
  • Mührün uygun yere basılmaması.

Geçmiş yıllara ait geçersiz oyların sayısı:

Genel Seçim YılıGeçersiz Oy Sayısı
20231.037.101
20181.129.275
1 Kasım 2015684.899
7 Haziran 20151.330.907

Bilgi: Oy pusulaları hiçbir şekilde yakılamaz ve yırtılamaz.

Hesaba Katılmayan Oy Pusulası Nedir?

Bir zarftan aynı seçim türüne ait birden fazla oy pusulası çıkması durumunda, bu seçim türüne ait pusulalar “hesaba katılmayan pusula” olarak adlandırılır. (298 sayılı Kanun madde 102/4, 138 Genelge madde 41/3).

Cezaevindekiler Oy Kullanabilir mi?

Evet, Türkiye’deki cezaevlerinde tutuklu ya da hükümlü bulunan kişiler bazı şartlar altında oy kullanabilir; fakat bu durum herkes için geçerli değildir:

Tutuklular (henüz hüküm giymemiş kişiler):

  • Evet, oy kullanabilirler.
  • Seçmen kütüğüne kayıtlı olmak ve seçmen olma şartlarını taşıyorlarsa cezaevinde kurulacak sandıklarda oy verebilirler.

Taksirli suçlardan hüküm giyenler (kasıt olmayan suçlar):

  • Evet, oy kullanabilirler.

Kasıtlı suçlardan hüküm giyenler:

  • Hayır, oy kullanamazlar.
  • Tahliye olduktan sonra oy kullanma hakları geri verilir (Anayasal düzene karşı suç işleyenler hariç).

Ülkelere Göre Yurtdışı Seçmen Sayısı

Ülkelere göre son seçimlerdeki verilere istinaden yurtdışında oy kullanabilecek toplam seçmen sayısı:

ÜlkeToplam Seçmen Sayısı
Almanya1.504.428
Amerika Birleşik Devletleri134.546
Arnavutluk1.417
Avustralya53.931
Avusturya112.071
Azerbaycan11.045
Bahreyn1.360
Belarus643
Belçika153.703
Birleşik Arap Emirlikleri12.764
Birleşik Krallık127.559
Bosna Hersek2.946
Brezilya582
Bulgaristan8.681
Cezayir2.291
Çekya3.020
Çin4.374
Danimarka36.750
Estonya777
Fas686
Finlandiya6.805
Fransa397.711
Güney Afrika Cumhuriyeti1.575
Güney Kore867
Gürcistan2.307
Hollanda287.202
Irak5.877
İran1.682
İrlanda6.768
İspanya5.847
İsrail5.098
İsveç42.801
İsviçre105.874
İtalya20.181
Japonya5.684
Kanada40.484
Karadağ1.704
Katar10.875
Kazakistan6.116
Kırgızistan3.121
Kosova2.192
Kuveyt4.730
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti140.503
Kuzey Makedonya4.106
Libya1.131
Litvanya795
Lübnan8.353
Lüksemburg1.507
Macaristan3.894
Malezya720
Malta2.807
Mısır2.333
Moldova860
Nijerya584
Norveç10.405
Özbekistan3.183
Pakistan1.234
Polonya10.469
Portekiz1.491
Romanya10.180
Rusya14.395
Sırbistan2.311
Singapur1.020
Slovakya643
Suudi Arabistan23.030
Tanzanya865
Tayland1.280
Türkmenistan635
Ukrayna2.615
Umman1.397
Ürdün3.035
Yeni Zelanda1.121
Yunanistan11.747

2023 genel seçimlerinde partilerin en yüksek oy aldığı ülkeler:

PartiEn Fazla Oy Aldığı ÜlkeEn Az Oy Aldığı Ülke
Ak PartiLÜBNAN - 93.36%PORTEKİZ - 2.91%
CHPSİNGAPUR - 64.27%LÜBNAN - 2.98%
YSPJAPONYA - 30.99%LÜBNAN - 0.34%
MHPLİBYA - 16.42%SİNGAPUR - 0.35%
İPESTONYA - 14.78%LÜBNAN - 0.72%
Zafer PartisiLİBYA - 7.56%LÜBNAN - 0.10%
YRPPAKİSTAN - 4.96%PORTEKİZ - 0%
TİPBAHREYN - 15.56%LÜBNAN - 0.17%

Almanya Seçmen Sayısı Ne Kadar?

Almanya’da Türkiye’deki seçimlerde oy kullanabilecek seçmen sayısı son seçimlerde 1.504.428 olarak belirtilmiştir.

Yurtdışı Oyları Nasıl Dağıtılıyor?

Yurtdışı oyları, seçim bölgelerine aşağıdaki gibi dağıtılıyor:

Yurtdışı Oy: 2 milyon
Yurtiçi Oy: 50 milyon
Katsayı: 0.04 (2M÷50M)

Samsun örneği:

Samsun’daki Mevcut Oy: 950.000
Yurtdışından Eklenen: 38.000
Yeni Toplam: 988.000

Parti Dağılımı: Yurtdışında Parti A %50, Parti B %30, Parti C %20 oranlarında oy aldıysa;

Parti A: 19.000 oy (38.000’in %50’si)
Parti B: 11.400 oy (38.000’in %30’u)
Parti C: 7.600 oy (38.000’in %20’si)

Bu oylar Samsun’daki mevcut parti oylarına eklenir ve milletvekili dağılımı buna göre yapılır. Bu durumda da illerin çıkaracağı MV sayıları değişebilir.

Hem Milletvekili Hem Bakan Olunur mu?

Evet, hem milletvekili hem de bakan olunabilir. Bakanlık görevi, milletvekilliği görevini bitirmez.

Güvenoyu Kalktı mı?

Evet, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesiyle beraber güven oylaması uygulaması da sona ermiştir.

Mazbata Teslim Süresi Ne Kadar?

Mazbata, genellikle seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından birkaç gün içinde ilgili kişilere İl Seçim Kurulu tarafından verilir.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Seçilme Şartları

  • Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
  • En az 18 yaşını doldurmuş olmak,
  • En Az İlkokul Mezunu Olmak,
  • Kısıtlı Olmamak,
  • Kamu Haklarından Yoksun Bulunmamak,
  • Yüz Kızartıcı Suçlardan Hüküm Giymemiş Olmak,
  • Askerliğini yapmış, muaf tutulmuş ya da askerlikle ilişkisi bulunmamalıdır,
  • Son olarak Cumhurbaşkanı tarafından bu göreve atanmış olmak.

Kaç Tane Cumhurbaşkanı Yardımcısı Olabilir?

Anayasa’ya göre birden fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı görev alabilir, bir sınırlama bulunmamaktadır.

Muhtar ve Belediye Başkanlığı Seçimi Ne Zaman?

Muhtar ve belediye başkanlığı seçimleri yani gelecekteki yerel seçimler 25 Mart 2029 tarihinde yapılacaktır.

*Uyarı: Bu makalede yer alan bilgiler huhuki bir yanıt olmayıp tamamen kendi araştırmalarıma göre derlenmiştir. Yanıtların doğruluğu zaman içerisinde değişebilir ya da yanlış/eksik olabilir. Her zaman resmi kaynaklardan teyit ediniz.

Referans:

https://www.ysk.gov.tr/tr/sss/1523

Samet Özsüleyman Samet Özsüleyman, ZEO'da SEO Manager olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda İstatistikçi olan Samet; sıcak çikolatayı, yapısal verileri ve tarihi çok sevip, strateji oyunlarına bayılır. Ayrıca Tayland'ı çok sevmektedir :)
Samet Özsüleyman Samet Özsüleyman, ZEO'da SEO Manager olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda İstatistikçi olan Samet; sıcak çikolatayı, yapısal verileri ve tarihi çok sevip, strateji oyunlarına bayılır. Ayrıca Tayland'ı çok sevmektedir :)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir