Türkiye’de seçimlerin yenilenmesi (erken seçim) kararı alınmazsa 2028’de düzenlenecek genel seçimleri öncesinde kullanıcıların en çok aratabileceği soruları bir araya getirip bir içerik oluşturmak istedim. Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hem sitemde net bilgilerin yer almasını hem de sizlere sadece istediğiniz bilgileri alıp gitmenizi sağlamak istedim. Alt başlıklarda genel seçimlere ilişkin birçok soruya göz atabilirsiniz.
Türkiye’deki Seçmen Sayısı
Seçim Yılı | Türkiye'deki Seçmen Sayısı |
---|---|
2024 | 61.430.934 |
2023 | 64.190.651 |
2018 | 59.354.840 |
1 Kasım 2015 | 56.965.100 |
7 Haziran 2015 | 54.813.376 |
Türkiye’de yapılan son genel seçimlerde 55 Milyon oy (55.833.175) kullanılmıştır. 2024 yılındaki yerel seçimlerde ise 48 Milyon oy kullanılmıştır.
Milletvekili Seçilebilmek İçin Yeterli Oy Hesaplama
Aşağıdaki kısımlara geçerli oy sayısı ve o bölgede çıkarılacak milletvekili sayısını girerek MV seçilebilmek için yeterli oy miktarını hesaplayabilirsiniz. Örneğin Samsun’da 921.973 geçerli oy kullanılsın ve 9 Milletvekili varsa bu alanları bu şekilde doldurabilirsiniz:
%1 Oy Kaç Kişi Eder?
%1 oyun kaç kişi ettiğini son seçimlere göre hesaplarsak 64 Milyon seçmenden %87’si oy kullanmış bu da ort. 55,680,000 seçmen eder ve bunun %1’i ise 556,800 kişiye denk gelir.
Milletvekili Çıkarmak İçin Baraj Kaçtır?
Türkiye’deki genel seçimlerde milletvekili çıkarmak için seçim barajı oranı şu anda %7‘dir. Barajı geçemeyen partiler, aldıkları oy sayısına bakılmaksızın meclise milletvekili gönderemezler.
İttifak Barajı Ne Kadar?
Seçim ittifakı içinde de %7 oy barajını geçen siyasi partiler milletvekili çıkarır.
- D’Hondt sistemi, ittifak içindeki her parti için ayrı ayrı uygulanır. İttifak içinde olunsa bile milletvekili partilere dağıtılır.
- İttifakın ülke genelindeki toplam oyu %7’yi geçerse ittifaktaki tüm partiler barajı geçmiş kabul edilir.
Barajı Geçemeyen Partilerin Oyları Nereye Gidiyor?
Barajı geçemeyen partinin oyları yok sayılır ve barajı geçen diğer partilere oy oranlarına göre dağıtılır. Bu oylar seçmenin iradesini yansıtmaz.
Örnek:
Toplam Geçerli Oy: 1.000.000
A Partisi (Barajı Geçti): 400.000 oy (%40)
B Partisi (Barajı Geçti): 300.000 oy (%30)
C Partisi (Baraj Altı): 200.000 oy (%20)
D Partisi (Baraj Altı): 100.000 oy (%10)
Baraj Altı Kalan Toplam: 300.000 oy
Yeni Dağılım:
A Partisi: 400.000 + (300.000’in %57’si) ≈ 571.000
B Partisi: 300.000 + (300.000’in %43’si) ≈ 429.000
İllere Göre Milletvekili Sayısı ve Dağılımı
Bölge/İl | Milletvekili Sayısı |
---|---|
Adana | 15 |
Adıyaman | 5 |
Afyonkarahisar | 6 |
Ağrı | 4 |
Aksaray | 4 |
Amasya | 3 |
Ankara (1. Bölge) | 13 |
Ankara (2. Bölge) | 11 |
Ankara (3. Bölge) | 12 |
Antalya | 17 |
Ardahan | 2 |
Artvin | 2 |
Aydın | 8 |
Balıkesir | 9 |
Bartın | 2 |
Batman | 5 |
Bayburt | 1 |
Bilecik | 2 |
Bingöl | 3 |
Bitlis | 3 |
Bolu | 3 |
Burdur | 3 |
Bursa (1. Bölge) | 10 |
Bursa (2. Bölge) | 10 |
Çanakkale | 4 |
Çankırı | 2 |
Çorum | 4 |
Denizli | 7 |
Diyarbakır | 12 |
Düzce | 3 |
Edirne | 4 |
Elazığ | 5 |
Erzincan | 2 |
Erzurum | 6 |
Eskişehir | 6 |
Gaziantep | 14 |
Giresun | 4 |
Gümüşhane | 2 |
Hakkâri | 3 |
Hatay | 11 |
Iğdır | 2 |
Isparta | 4 |
İstanbul (1. Bölge) | 35 |
İstanbul (2. Bölge) | 27 |
İstanbul (3. Bölge) | 36 |
İzmir (1. Bölge) | 14 |
İzmir (2. Bölge) | 14 |
Kahramanmaraş | 8 |
Karabük | 3 |
Karaman | 3 |
Kars | 3 |
Kastamonu | 3 |
Kayseri | 10 |
Kilis | 2 |
Kırıkkale | 3 |
Kırklareli | 3 |
Kırşehir | 2 |
Kocaeli | 14 |
Konya | 15 |
Kütahya | 5 |
Malatya | 6 |
Manisa | 10 |
Mardin | 6 |
Mersin | 13 |
Muğla | 7 |
Muş | 3 |
Nevşehir | 3 |
Niğde | 3 |
Ordu | 6 |
Osmaniye | 4 |
Rize | 3 |
Sakarya | 8 |
Samsun | 9 |
Şanlıurfa | 14 |
Siirt | 3 |
Sinop | 2 |
Sivas | 5 |
Şırnak | 4 |
Tekirdağ | 8 |
Tokat | 5 |
Trabzon | 6 |
Tunceli | 1 |
Uşak | 3 |
Van | 8 |
Yalova | 3 |
Yozgat | 4 |
Zonguldak | 5 |
Toplam: | 600 |
Milletvekili Dağılımı Nasıl Yapılıyor?
D’Hondt sistemi kullanılarak %7 ülke barajını geçen partiler Milletvekili sayısı hesaplanır.
- Partilerin aldığı oy sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e… bölünür. (Kaç MV çıkarılacaksa)
- Çıkan sayılar büyükten küçüğe sıralanır ve hesaplama yapılır.
Örnek MV Hesaplama: Diyelim ki bir ilde 3 MV seçilecek:
A Partisi: 100.000 oy, B Partisi: 80.000 oy ve C Partisi: 40.000 oy alsın. Buna göre aşağıdaki bölme işlemiyle hesap yapılır ve A Partisi 2 MV, B Partisi 1 MV çıkarır. Aşağıda MV çıkarabilecek partiler kalın bir şekilde işaretlenmiştir:
Parti | 1. Sıra Milletvekili | 2. Sıra Milletvekili | 3. Sıra Milletvekili |
---|---|---|---|
A Partisi | 100.000÷1=100.000 | 100.000÷2=50.000 | 100.000÷3=33.333 |
B Partisi | 80.000÷1=80.000 | 80.000÷2=40.000 | 80.000÷3=26.666 |
C Partisi | 40.000÷1=40.000 | 40.000÷2=20.000 | 40.000÷3=13.333 |
*B Partisi, Türkiye genelinde seçim barajını geçememişse MV çıkaramaz ve sonraki barajı geçen parti sıralamada devreye girer.
Oy Kullanmayan Seçmen Sayısı
Genel Seçim Yılı | Oy Kullanmayan Seçmen Sayısı |
---|---|
2023 | 8,357,476 |
2018 | 8,166,316 |
1 Kasım 2015 | 8,441,490 |
7 Haziran 2015 | 7,322,830 |
Bağımsız Milletvekili Meclise Girebilmek İçin Kaç Oy Almalı?
Bağımsız bir milletvekilinin seçilebilmesi için bir oy barajı bulunmamaktadır; lakin bağımsız adaylar, seçim bölgelerindeki toplam oy dağılımına göre doğrudan milletvekili seçilirler.
Örneğin:
- Bir seçim bölgesinde 100.000 geçerli oy kullanılsın.
- O bölgeden 4 MV çıkacağını varsayalım
- Bu durumda: 100.000÷ 4 = 25.000 oy olur. Bağımsız bir milletvekili adayının adayın seçilebilmesi için bu sayıda oy alması gerekir. Ülke genelindeki baraj, bağımsız adaylar için geçerli olmadığı için direkt oy sayısının yeterli olması gerekiyor.
Seçime Katılım Oranı
Genel seçimlere katılım oranı aşağıdaki tabloda verilmiştir, ortalamalarına baktığımızda %86.26’lık bir katılım oranı var diyebiliriz.
Genel Seçim Yılı | Seçime Katılım Oranı |
---|---|
2023 | %86.98 |
2018 | %86.24 |
1 Kasım 2015 | %85.18 |
7 Haziran 2015 | %86.64 |
Cumhurbaşkanlığı Seçiminde 2. Tur’da Baraj Var mı?
Hayır, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda bir baraj bulunmamaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. Tura Kalırsa Ne Olur?
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk turda adaylardan biri yeterli çoğunluk olan oyların %50 +1’ini alamazsa, seçim ikinci tura kalır ve en çok oyun olan aday yeni Cumhurbaşkanı olur.
Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. Turunda Aday Değişebilir mi?
Hayır, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda aday değişimi olamaz. 2. tura kalan adaylardan biri herhangi bir sebeple çekilirse veya vefat ederse, seçim yenilenir ve süreç baştan başlar.
Cumhurbaşkanı Adaylığı İçin Kaç İmza Gerekiyor?
Cumhurbaşkanı Adaylığı için en az 100.000 seçmenin imzası gerekir ve imza veren seçmen başka bir Cumhurbaşkanı adayına imza veremez
Yüzde Kaç Oy Alan Parti Cumhurbaşkanı Adayı Gösterebilir?
En son yapılan genel seçimlerde yani 2023’te geçerli oyların en az %5’ini almış olan siyasi partiler Cumhurbaşkanı adayı gösterebilir. AK Parti, CHP, MHP, İyi Parti ve DEM Parti bu durumda aday gösterebilir.
%2.5 alan iki farklı parti bir araya gelip toplam oyları %5 oy olsa bile kanunlar tek bir partinin aday gösterebileceği yönünde bilgi veriyor.
Seçmen Kağıdı Olmadan Oy Kullanılır mı?
Evet, seçmen kağıdı olmadan da oy kullanmak mümkündür. Seçmen kağıdınız yanınızdaysa oy kullanma süreciniz daha kolay olabilir; ancak burada asıl gerekli olan kimlik belgenizdir.
Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde İlk turda Oy Kullanamayan 2. Turda Kullanabilir mi?
Evet, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turunda oy kullanmayan seçmen, ikinci turda kendi seçim bölgelerinde oy kullanabilir.
Seçim Günü AVM’ler Açık mı?
Evet, seçim günü alışveriş merkezleri, BİM ya da Migros gibi marketler açıktır. Sadece saat 06.00’dan gece 00.00’a kadar alkollü içki satışı yasaktır.
Başka Şehirde Nasıl Oy Kulanırım?
Başka şehirde oy kullanabilmek için:
- Hastalık veya engel durumu olan seçmenler YSK’ya başvuru yaparak kullanabilir,
- Kamu görevlileri görev yaptığı yerde görev yazısıyla kullanabilir,
- Öğrenciler öğrenci belgesiyle önceden adres değişikliği yapmak suretiyle kayıtlı oldukları şehirde oy kullanabilirler.
Bu işlemlerin seçim tarihinden yeterli bir süre önce yapılması gerekir. Adres değişikliği bildiriminde bulunmamak seçme hakkının kaybı anlamına gelmeyecektir. Böyle bir durumda seçmenler, ancak kayıtlı oldukları seçim çevresinde oy kullanmak durumundadırlar.
Mükerrer Oy Ne Demek?
Bir şahsın aynı seçim içinde birden fazla kez oy kullanması anlamına gelir ve bunu yapan kişiler seçim suçu işlemiş sayılır.
Oy Pusulası Olmadan Oy Kullanılır mı?
Hayır, oy verilecek partiler ya da bağımsız adaylar bu pusulada olacağı için oy pusulası olmadan oy vermek mümkün değildir.
Mühür Nereye Basılır?
Oy kullanırken mühür, adayın ya da partinin bulunduğu alanın içindeki daire kısmına basılmalıdır.
Geçersiz Oy Nasıl Hesaplanır?
Geçersiz oylar ayrı bir yerde toplanır ve tutanağa oyun geçersiz olma gerekçesi aşağıdaki durumlara uygunsa yazılır:
- Oyların Geçersiz Olma Nedenleri
- Sandıkta kullanılan oyun başka bir pusu/zarf içinde kullanılması,
- Hiçbir yerinde mühür olmayan oy pusulaları,
- Birden fazla parti ya da adaya oy verilmesi,
- Zarfın içinde 2 veya daha fazla oy pusulası çıkması,
- Oy pusulasına işaret ya da yazı eklenmesi,
- Oy pusulasında yırtılma ya da tahrip edilmiş bir durum oluşması,
- Mührün uygun yere basılmaması.
Geçmiş yıllara ait geçersiz oyların sayısı:
Genel Seçim Yılı | Geçersiz Oy Sayısı |
---|---|
2023 | 1.037.101 |
2018 | 1.129.275 |
1 Kasım 2015 | 684.899 |
7 Haziran 2015 | 1.330.907 |
Bilgi: Oy pusulaları hiçbir şekilde yakılamaz ve yırtılamaz.
Hesaba Katılmayan Oy Pusulası Nedir?
Bir zarftan aynı seçim türüne ait birden fazla oy pusulası çıkması durumunda, bu seçim türüne ait pusulalar “hesaba katılmayan pusula” olarak adlandırılır. (298 sayılı Kanun madde 102/4, 138 Genelge madde 41/3).
Cezaevindekiler Oy Kullanabilir mi?
Evet, Türkiye’deki cezaevlerinde tutuklu ya da hükümlü bulunan kişiler bazı şartlar altında oy kullanabilir; fakat bu durum herkes için geçerli değildir:
Tutuklular (henüz hüküm giymemiş kişiler):
- Evet, oy kullanabilirler.
- Seçmen kütüğüne kayıtlı olmak ve seçmen olma şartlarını taşıyorlarsa cezaevinde kurulacak sandıklarda oy verebilirler.
Taksirli suçlardan hüküm giyenler (kasıt olmayan suçlar):
- Evet, oy kullanabilirler.
Kasıtlı suçlardan hüküm giyenler:
- Hayır, oy kullanamazlar.
- Tahliye olduktan sonra oy kullanma hakları geri verilir (Anayasal düzene karşı suç işleyenler hariç).
Ülkelere Göre Yurtdışı Seçmen Sayısı
Ülkelere göre son seçimlerdeki verilere istinaden yurtdışında oy kullanabilecek toplam seçmen sayısı:
Ülke | Toplam Seçmen Sayısı |
---|---|
Almanya | 1.504.428 |
Amerika Birleşik Devletleri | 134.546 |
Arnavutluk | 1.417 |
Avustralya | 53.931 |
Avusturya | 112.071 |
Azerbaycan | 11.045 |
Bahreyn | 1.360 |
Belarus | 643 |
Belçika | 153.703 |
Birleşik Arap Emirlikleri | 12.764 |
Birleşik Krallık | 127.559 |
Bosna Hersek | 2.946 |
Brezilya | 582 |
Bulgaristan | 8.681 |
Cezayir | 2.291 |
Çekya | 3.020 |
Çin | 4.374 |
Danimarka | 36.750 |
Estonya | 777 |
Fas | 686 |
Finlandiya | 6.805 |
Fransa | 397.711 |
Güney Afrika Cumhuriyeti | 1.575 |
Güney Kore | 867 |
Gürcistan | 2.307 |
Hollanda | 287.202 |
Irak | 5.877 |
İran | 1.682 |
İrlanda | 6.768 |
İspanya | 5.847 |
İsrail | 5.098 |
İsveç | 42.801 |
İsviçre | 105.874 |
İtalya | 20.181 |
Japonya | 5.684 |
Kanada | 40.484 |
Karadağ | 1.704 |
Katar | 10.875 |
Kazakistan | 6.116 |
Kırgızistan | 3.121 |
Kosova | 2.192 |
Kuveyt | 4.730 |
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | 140.503 |
Kuzey Makedonya | 4.106 |
Libya | 1.131 |
Litvanya | 795 |
Lübnan | 8.353 |
Lüksemburg | 1.507 |
Macaristan | 3.894 |
Malezya | 720 |
Malta | 2.807 |
Mısır | 2.333 |
Moldova | 860 |
Nijerya | 584 |
Norveç | 10.405 |
Özbekistan | 3.183 |
Pakistan | 1.234 |
Polonya | 10.469 |
Portekiz | 1.491 |
Romanya | 10.180 |
Rusya | 14.395 |
Sırbistan | 2.311 |
Singapur | 1.020 |
Slovakya | 643 |
Suudi Arabistan | 23.030 |
Tanzanya | 865 |
Tayland | 1.280 |
Türkmenistan | 635 |
Ukrayna | 2.615 |
Umman | 1.397 |
Ürdün | 3.035 |
Yeni Zelanda | 1.121 |
Yunanistan | 11.747 |
2023 genel seçimlerinde partilerin en yüksek oy aldığı ülkeler:
Parti | En Fazla Oy Aldığı Ülke | En Az Oy Aldığı Ülke |
---|---|---|
Ak Parti | LÜBNAN - 93.36% | PORTEKİZ - 2.91% |
CHP | SİNGAPUR - 64.27% | LÜBNAN - 2.98% |
YSP | JAPONYA - 30.99% | LÜBNAN - 0.34% |
MHP | LİBYA - 16.42% | SİNGAPUR - 0.35% |
İP | ESTONYA - 14.78% | LÜBNAN - 0.72% |
Zafer Partisi | LİBYA - 7.56% | LÜBNAN - 0.10% |
YRP | PAKİSTAN - 4.96% | PORTEKİZ - 0% |
TİP | BAHREYN - 15.56% | LÜBNAN - 0.17% |
Almanya Seçmen Sayısı Ne Kadar?
Almanya’da Türkiye’deki seçimlerde oy kullanabilecek seçmen sayısı son seçimlerde 1.504.428 olarak belirtilmiştir.
Yurtdışı Oyları Nasıl Dağıtılıyor?
Yurtdışı oyları, seçim bölgelerine aşağıdaki gibi dağıtılıyor:
Yurtdışı Oy: 2 milyon
Yurtiçi Oy: 50 milyon
Katsayı: 0.04 (2M÷50M)
Samsun örneği:
Samsun’daki Mevcut Oy: 950.000
Yurtdışından Eklenen: 38.000
Yeni Toplam: 988.000
Parti Dağılımı: Yurtdışında Parti A %50, Parti B %30, Parti C %20 oranlarında oy aldıysa;
Parti A: 19.000 oy (38.000’in %50’si)
Parti B: 11.400 oy (38.000’in %30’u)
Parti C: 7.600 oy (38.000’in %20’si)
Bu oylar Samsun’daki mevcut parti oylarına eklenir ve milletvekili dağılımı buna göre yapılır. Bu durumda da illerin çıkaracağı MV sayıları değişebilir.
Hem Milletvekili Hem Bakan Olunur mu?
Evet, hem milletvekili hem de bakan olunabilir. Bakanlık görevi, milletvekilliği görevini bitirmez.
Güvenoyu Kalktı mı?
Evet, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesiyle beraber güven oylaması uygulaması da sona ermiştir.
Mazbata Teslim Süresi Ne Kadar?
Mazbata, genellikle seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından birkaç gün içinde ilgili kişilere İl Seçim Kurulu tarafından verilir.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Seçilme Şartları
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- En az 18 yaşını doldurmuş olmak,
- En Az İlkokul Mezunu Olmak,
- Kısıtlı Olmamak,
- Kamu Haklarından Yoksun Bulunmamak,
- Yüz Kızartıcı Suçlardan Hüküm Giymemiş Olmak,
- Askerliğini yapmış, muaf tutulmuş ya da askerlikle ilişkisi bulunmamalıdır,
- Son olarak Cumhurbaşkanı tarafından bu göreve atanmış olmak.
Kaç Tane Cumhurbaşkanı Yardımcısı Olabilir?
Anayasa’ya göre birden fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı görev alabilir, bir sınırlama bulunmamaktadır.
Muhtar ve Belediye Başkanlığı Seçimi Ne Zaman?
Muhtar ve belediye başkanlığı seçimleri yani gelecekteki yerel seçimler 25 Mart 2029 tarihinde yapılacaktır.
*Uyarı: Bu makalede yer alan bilgiler huhuki bir yanıt olmayıp tamamen kendi araştırmalarıma göre derlenmiştir. Yanıtların doğruluğu zaman içerisinde değişebilir ya da yanlış/eksik olabilir. Her zaman resmi kaynaklardan teyit ediniz.
Referans: