UEFA ülke katsayıları aslında Türk futbolunun daha ileriye gitmesi için çok önemli bir puan türüdür. Şampiyonlar Ligi (CL), UEFA Avrupa Ligi (EL) ve Avrupa Konferans Ligi (ECL) turnuvalarına katılacak takımlar bu katsayı ile belirlenir. Bu makalemde haber sitelerindeki gibi lafı çevirmeyeceğim nokta atışı sizlere en net haliyle bu hesaplamaları anlatacağım.
UEFA Ülke Puanı Neye Göre Belirlenir?
UEFA katsayıları, kulüplerin son 5 yıllık bir dönemde Avrupa kupalarındaki performanslarına göre belirlenmektedir. Bu 5 yıl boyunca maç sonuçlarına göre puanlar ŞL, AL ve AKL grup aşamasından itibaren verilir. Sezon sonlarında alınan puanlar 5 yıl ortalaması alındığı için hemen büyük etki etmeyebilir, o yüzden sonraki sezonlarda daha iyi bir ortalama ile ülkeler Avrupa kupalarına takım gönderilebilir.
- ŞL: Şampiyonlar Ligi
- AL: Avrupa Ligi
- AKL: Avrupa Konferans Ligi
Bilgi: AL ve AKL grup aşamasından sonraki eleme turu play-off’larında ve son 16 turundan önceki ön eleme maç sonuçları ülke sıralamasında dikkate alınırken, UEFA kulüp sıralamasında dikkate alınmaz. Bu durum takımların kura çekimlerinde seribaşı olup olamayacaklarını etkiler.
UEFA’ya Kayıtlı Kaç Ülke Federasyonu Bulunuyor?
UEFA’ya kayıtlı 55 ülke bulunmaktadır.
UEFA Ülke Puanı Nasıl Artar?
UEFA ülke puanını artırmak için Avrupa’ya katılan her takımın galibiyet ya da en kötü beraberlik alarak üst turlarda yer almasıyla Türkiye’nin ülke puanı yükselir.
UEFA Ülke Puanı Nasıl Hesaplanır?
UEFA katsayısı, bir ülkenin elde ettiği toplam puanın ülkelerin Avrupa kupalarına katılan toplam kulüp sayısına bölünmesiyle hesaplanır ve son 5 yıl hesaba dahil edilir. Örneğin ülke toplam 10 puan toplamışsa ve Avrupa kupalarına 4 takım göndermişse 10/4=2.5 puan gibi düşünebilirsiniz.
Güncel olarak UEFA ülke sıralaması puan sistemi aşağıdaki tablodaki bilgilere göre hesaplanır:
| Turnuva Aşaması | ŞL (Bonus + Max. Maç Puanı) | AL (Bonus + Max. Maç Puanı) | AKL (Bonus + Max. Maç Puanı) |
|---|---|---|---|
| Grup Aşaması | 4+12 | 12 | 12 |
| Grup Aşaması 2.'lik | - | 4(2) | 2(1) |
| Son 16 | 5+4 | 1+4 | 4 |
| Çeyrek Final | 1+4 | 1+4 | 4 |
| Yarı Final | 1+4 | 1+4 | 1+4 |
| Final | 1+2 | 1+2 | 1+2 |
| Kulüp başına max. toplam puan | 38 | 34 | 30 |
*Kalın renkteki rakamlar bonus puanları göstermektedir.
Örneğin bir ülkeye ait X takımı ŞL’de grup etabından itibaren katılmış ve grubunu lider bitirirken tüm maçlarını kazanmakla beraber sonraki turlarda da her rakibini yendiyse alabileceği max. puan 38 olacaktır. Şampiyonlar Ligi’nin önemini bu sayede daha iyi anlayabilirsiniz.
UEFA Avrupa Konferans Ligi Ülke Puanına Etkisi
Grup müsabakalarında galibiyet için 2 puan, beraberlik için 1 puan verilmektedir. Ön elememelerde ve grup aşamasında alınan her galibiyet ve beraberlik ülke puanına olumlu etki eder.
Bonus Puanlar
Çeyrek finallere, yarı finallere ve finallere kalan ülkelere takım başına 1 puan ek bonus puan eklenmektedir. Şampiyonlar Ligi grup aşaması için 4 bonus puan, Şampiyonlar Ligi Son 16 Turu için 5 bonus puan ve Avrupa Ligi Son 16 Turu için 1 bonus puanla ülkeler ödüllendirilir. Bundan dolayı şampiyonlar ligi grup etabına direkt katılım göstermek ülkelere çok yüksek puan sağlamaktadır.
Ayrıca AL ve AKL gruplarının birincileri ve ikincileri için bonus puanlar vardır. AL gruplarının birincileri için 4 bonus puan, AL gruplarının ikincileri için 2 bonus puan, AKL gruplarının birincileri için 2 bonus puan ve AKL gruplarının ikincileri için 1 bonus puan ülke puanlarına eklenmektedir.
*2021’den önce Avrupa Ligi’nin son 16 turu ve grup aşamalarının kazananları ve ikincileri için bonus puan yoktu.
**Rus takımları kupalardan men edildiği için turnuvalara katılım sağlayamıyorlar.
UEFA Ülke Puanı Galibiyet ve Beraberlik Kaç Puan?
UEFA ülke puanı hesaplanırken galibiyet için 2 puan ve beraberlik için 1 puan verilmektedir. Ön eleme turlarındaki maçlar için galibiyet için 1 puan ve beraberlik için 0,5 puan olarak hesaplanmaktadır.
Şampiyonlar Ligi ve Konferans Ligi puanları aynı mı?
Evet, bonus puanlar haricinde her iki turnuvada da aynı puanlar verilmektedir.
2023 Güncel UEFA Ülke Puanı Sıralaması
Türk takımlarının yer aldığı güncel UEFA ülke sıralaması aşağıdaki gibidir:
| Takım | Turnuva | qG | qB | G | B | Bonus | Puan | Ortalama |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Türkiye | 4 Takım | 20 | 2 | 4 | 3 | 4 | 36 | 9.000 |
| Galatasaray | ŞL | 5 | 1 | 1 | 2 | 4 | 13.5 | ELENMEDİ |
| Fenerbahçe | AKL | 6 | 0 | 3 | 0 | 0 | 12 | ELENMEDİ |
| Beşiktaş | AKL | 6 | 0 | 0 | 1 | 0 | 7 | ELENMEDİ |
| Adana Demirspor | AKL | 3 | 1 | 0 | 0 | 0 | 3.5 | ELENDİ |
qB ve qG ön elemelerdeki bilgileri göstermektedir. Ülke puanı ile kulüp puanlarının hesabı farklı olduğu için lütfen bu 2 metriği birbiri ile karıştırmayın!
Bu sene İspanya Şampiyonlar Ligi’ne direkt olarak 5 takım gönderiyor ve Şampiyonlar Ligi gruplarına doğrudan katılım 4 ülke puanı kazandırıyor. 5×4=20 puan sadece bu katılımdan gelmektedir. Bakın biz kaç ön eleme oynuyoruz anca o puanları alabiliyoruz.
Türkiye UEFA Ülke Sıralamasında Kaçıncı Sırada?
Türkiye, UEFA ülke sıralamasında Kasım ayı itibariyle 9. sırada yer almaktadır:
| # | country | 19/20 | 20/21 | 21/22 | 22/23 | 23/24 | ranking | teams |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | England | 18.571 | 24.357 | 21.000 | 23.000 | 9.500 | 96.428 | 8/ 8 |
| 2 | Spain | 18.928 | 19.500 | 18.428 | 16.571 | 10.812 | 84.239 | 7/ 8 |
| 3 | Italy | 14.928 | 16.285 | 15.714 | 22.357 | 10.285 | 79.569 | 7/ 7 |
| 4 | Germany | 18.714 | 15.214 | 16.214 | 17.125 | 11.357 | 78.624 | 7/ 7 |
| 5 | Netherlands | 9.400 | 9.200 | 19.200 | 13.500 | 7.600 | 58.900 | 4/ 5 |
| 6 | France | 11.666 | 7.916 | 18.416 | 12.583 | 7.083 | 57.664 | 6/ 6 |
| 7 | Portugal | 10.300 | 9.600 | 12.916 | 12.500 | 5.500 | 50.816 | 4/ 6 |
| 8 | Belgium | 7.600 | 6.000 | 6.600 | 14.200 | 8.600 | 43.000 | 5/ 5 |
| 9 | Turkey | 5.000 | 3.100 | 6.700 | 11.800 | 9.000 | 35.600 | 3/ 4 |
| 10 | Scotland | 9.750 | 8.500 | 7.900 | 3.500 | 3.600 | 33.250 | 3/ 5 |
| 11 | Austria | 5.800 | 6.700 | 10.400 | 4.900 | 3.800 | 31.600 | 3/ 5 |
| 12 | Switzerland | 6.400 | 5.125 | 7.750 | 8.500 | 3.800 | 31.575 | 3/ 5 |
| 13 | Czech Republic | 2.500 | 6.600 | 6.700 | 6.750 | 7.250 | 29.800 | 3/ 4 |
| 14 | Denmark | 5.125 | 4.125 | 7.800 | 5.900 | 6.250 | 29.200 | 2/ 4 |
| 15 | Norway | 3.750 | 6.500 | 7.625 | 5.750 | 5.250 | 28.875 | 2/ 4 |
| 16 | Serbia | 6.000 | 5.500 | 9.500 | 5.375 | 1.400 | 27.775 | 3/ 5 |
| 17 | Ukraine | 7.200 | 6.800 | 4.200 | 5.700 | 3.500 | 27.400 | 2/ 5 |
| 18 | Israel | 2.375 | 7.000 | 6.750 | 6.250 | 5.000 | 27.375 | 2/ 4 |
| 19 | Greece | 4.900 | 5.100 | 8.000 | 2.125 | 6.400 | 26.525 | 4/ 5 |
| 20 | Poland | 2.125 | 4.000 | 4.625 | 7.750 | 5.625 | 24.125 | 2/ 4 |
| 21 | Croatia | 4.375 | 5.900 | 6.000 | 3.375 | 3.375 | 23.025 | 1/ 4 |
| 22 | Cyprus | 5.125 | 4.000 | 4.125 | 5.100 | 3.500 | 21.850 | 1/ 4 |
| 23 | Sweden | 5.750 | 2.500 | 5.125 | 6.250 | 1.875 | 21.500 | 1/ 4 |
| 24 | Romania | 5.875 | 3.750 | 2.250 | 6.250 | 3.250 | 21.375 | 4 |
| 25 | Hungary | 4.500 | 4.250 | 2.750 | 5.875 | 3.500 | 20.875 | 1/ 4 |
| 26 | Slovakia | 3.000 | 1.500 | 4.125 | 6.000 | 4.250 | 18.875 | 2/ 4 |
| 27 | Bulgaria | 4.125 | 4.000 | 3.375 | 4.500 | 2.875 | 18.875 | 1/ 4 |
| 28 | Russia | 4.666 | 4.333 | 5.300 | 4.333 | 0.000 | 18.632 | 0 |
| 29 | Azerbaijan | 3.375 | 2.500 | 4.375 | 4.000 | 3.625 | 17.875 | 1/ 4 |
| 30 | Moldova | 0.750 | 1.375 | 5.250 | 3.750 | 2.000 | 13.125 | 1/ 4 |
| 31 | Slovenia | 2.000 | 2.250 | 3.000 | 2.125 | 3.375 | 12.750 | 1/ 4 |
| 32 | Kosovo | 1.500 | 1.833 | 2.333 | 2.875 | 3.000 | 11.541 | 1/ 4 |
| 33 | Kazakhstan | 3.375 | 1.000 | 2.875 | 1.125 | 3.125 | 11.500 | 1/ 4 |
| 34 | Ireland | 1.250 | 1.875 | 2.875 | 3.375 | 1.500 | 10.875 | 4 |
| 35 | Finland | 1.625 | 1.375 | 3.750 | 2.625 | 1.500 | 10.875 | 1/ 4 |
| 36 | Armenia | 2.750 | 1.375 | 1.875 | 2.375 | 2.250 | 10.625 | 4 |
| 37 | Latvia | 2.250 | 1.375 | 2.625 | 2.750 | 1.625 | 10.625 | 4 |
| 38 | Faroe Islands | 1.125 | 2.750 | 1.500 | 2.250 | 2.750 | 10.375 | 1/ 4 |
| 39 | Liechtenstein | 2.500 | 0.500 | 0.000 | 6.500 | 0.500 | 10.000 | 1 |
| 40 | Bosnia-Herzegovina | 1.500 | 2.625 | 1.625 | 2.000 | 2.000 | 9.750 | 1/ 4 |
| 41 | Iceland | 0.625 | 0.625 | 1.500 | 3.000 | 3.833 | 9.583 | 1/ 3 |
| 42 | Northern Ireland | 2.375 | 2.833 | 1.625 | 1.250 | 1.125 | 9.208 | 4 |
| 43 | Luxembourg | 3.000 | 1.000 | 1.250 | 1.125 | 2.250 | 8.625 | 4 |
| 44 | Lithuania | 1.625 | 1.625 | 1.750 | 2.375 | 1.125 | 8.500 | 4 |
| 45 | Malta | 0.750 | 1.500 | 1.875 | 2.625 | 1.500 | 8.250 | 4 |
| 46 | Georgia | 2.250 | 1.750 | 1.250 | 1.125 | 1.250 | 7.625 | 4 |
| 47 | Albania | 0.750 | 2.000 | 1.625 | 0.875 | 2.125 | 7.375 | 4 |
| 48 | Estonia | 0.875 | 1.375 | 3.666 | 1.166 | 0.125 | 7.207 | 4 |
| 49 | Belarus | 2.500 | 1.500 | 0.250 | 0.625 | 1.750 | 6.625 | 4 |
| 50 | North Macedonia | 0.500 | 1.750 | 0.625 | 1.625 | 1.500 | 6.000 | 4 |
| 51 | Andorra | 1.500 | 0.666 | 1.500 | 0.666 | 1.666 | 5.998 | 3 |
| 52 | Wales | 1.000 | 1.500 | 1.500 | 1.166 | 0.625 | 5.791 | 4 |
| 53 | Montenegro | 1.000 | 1.625 | 0.750 | 1.000 | 1.333 | 5.708 | 3 |
| 54 | Gibraltar | 1.000 | 1.666 | 1.250 | 0.875 | 0.166 | 4.957 | 3 |
| 55 | San Marino | 0.000 | 0.500 | 0.166 | 0.833 | 0.333 | 1.832 | 3 |
UEFA Ülke Puanına Hangi Takım Kaç Puan Katkı Yaptı?
2023-2024 Avrupa kupalarındaki maçlar devam ederken son 5 yıla ait verilere göre Türkiye’nin UEFA ülke puanımıza en çok katkı sağlayan takımlar ve kulüp puan sıralaması şu şekilde:
| Türk Takımı | 19/20 | 20/21 | 21/22 | 22/23 | 23/24 | Total Points |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Galatasaray | 6.00 | 2.50 | 15.00 | 7.00 | 30500 | |
| Istanbul Başakşehir | 11.00 | 6.00 | 12.00 | 29000 | ||
| Fenerbahçe | 5.00 | 17.00 | 6.00 | 28000 | ||
| Sivasspor | 4.00 | 2.50 | 10.00 | 16.500 | ||
| Trabzonspor | 3.00 | 2.50 | 6.00 | 11500 | ||
| Beşiktaş | 3.00 | 2.00 | 4.00 | 2.50 | 11500 | |
| Adana Demirspor | 2.50 | 2500 | ||||
| Konyaspor | 2.00 | 2000 | ||||
| Alanyaspor | 2.00 | 2000 | ||||
| Yeni Malatyaspor | 2.00 | 2000 |
Son 5 yıllık UEFA kulüp sıralamasına göre en çok Başakşehir katkı sağlamıştır. Avrupa kupaları devam ederken takımlarımızın alacağı puanlar bu durumu değiştirebilir.
Elimden geldiğince tabloyu güncel tutmaya çalışacağım.
Türkiye’den Avrupa’ya Kaç Takım Gidecek?
UEFA, Avrupa kulüp futboluna katılanları belirlemek için bir önceki yılki ülke sıralamalarını kullanılır ve katılacak takım sayılarını bu puanlar belirler. 2023-2024 sezonu sonuna kadar Avrupa’da kulüplerimizin göstereceği başarıya bağlı olarak Türkiye’den Avrupa’ya 5 takım gidebilir.
UEFA ülke sıralamasında 9. olursak 1 ŞL, 1 ŞL 3. Ön Eleme, 1 Avrupa Ligi Play-Off (Türkiye Kupası galibi) ve 2 Avrupa Konferans Ligi’ne takım gönderebiliriz.
Aşağıdaki tabloda hangi ülkenin Avrupa kupalarına kaç takım göndereceğini görebilirsiniz:
2024-2025 sezonunda duruma göre biraz daha az ön eleme oynayabiliriz.
Süper Lig Şampiyonu, Şampiyonlar Ligi’ne Direkt Katılım Sağlayabilecek mi?
2023-2024 Türkiye Trendyol Süper Lig Şampiyonu, Şampiyonlar Ligi gruplarına direkt katılabilir.
UEFA Ülke Sıralamasına Göre Şampiyonlar Ligi Gruplara Katılım Sayıları
UEFA ülke sıralamasında;
- 1-4. sıradaki ülkelerin liglerini ilk 4 sırada bitiren takımları,
- 5 ve 6. sıradaki ülkelerin şampiyonları ve 2. sıradaki takımları,
- 7-12. sıradaki ülkelerin şampiyonları gruplara direkt katılım sağlamaktadır.
Avrupa Ligi’ne Türkiye’den Neden Takım Gitmiyor? (2023-2024 Sezonu)
UEFA ülke sıralamasında geçtiğimiz sezonlarda alınan puanlar yeterli olmadığı ve Türkiye şartları sağlayamadığı için Avrupa Ligi’ne direkt olarak takım gönderememektedir. Bu yüzden 1 takım Şampiyonlar Ligi, 3 takımımız ise Avrupa Konferans Ligi’ne 2023-2024 sezonunda katılım göstermektedir.
Bazen blogumda SEO harici konular yazabiliyorum bu yazım da onlardan birisi 🙂 Statü ve diğer katılım bilgilerini fırsat bulursam ekstra yazımda paylaşacağım.
Kaynakça: UEFA
