Tayland, resmi adıyla Tayland Krallığı Asya kıtasında yer alan bir ulus devlettir. Ülkenin eski ismi “Siam” olarak biliniyordu; ancak 1939 yılında resmi olarak ülkenin adı Tayland olarak değiştirildi. Tayland, 513.120 kilometrekarelik yüz ölçümü ile dünyanın en büyük 50’nci ülkesidir. Ülkenin yaklaşık 72 milyon nüfusu bulunmakadır ve komşuları Laos, Kamboçya ve Malezya’dır. Bangkok, hükümet idaresinin merkezi ve ülkenin en büyük şehridir. Tayland Kralı‘nın Devlet Başkanı olduğu ülkede 2014’teki en son darbeyle birlikte ordu hala Tayland siyasetinde yüksek bir rol oynamaktadır.
Başkent | Bangkok |
Yönetim Şekli | Meşruti Monarşi |
Tayland Kralı | Majesteleri Vajiralongkorn |
Tayland Başbakanı | Paetongtarn Shinawatra |
Din (2018) | %93.5 Budist, %5 Müslüman, %1 Hristiyan, %0,5 Diğer |
Etnik Grup (2019) | %86 Taylandlı, %3 Khmer, %2 Malay, %9 Diğer |
Nüfus (2023) | 71.715.119 |
GSYİH (2023) | Kişi başına 22.675$ |
Para Birimi | Baht (฿) (THB) |
Yaşam Beklentisi | 75 yıl (erkek) 83 yıl (kadın) |
Tayland Tarihi
Günümüz Tayland topraklarında MÖ 20.000’de yerleşim olduğuna dair kanıtlar bulunmuştur. Taylandlılar 11. yüzyılda bu bölgeye göç etmeye başlamışlar ve önemli krallıklar kurmuşlardır:
- Sukhothai Krallığı,
- Lanna Krallığı,
- Ayutthaya Krallığı
Tarihçiler genellikle Sukhothai Krallığını Tayland tarihinin başlangıcı olarak görürler. Daha sonrasında Ayutthaya Krallığı giderek güçlendi ve 14. yüzyılın sonlarında Khmer İmparatorluğu’nun yerini alarak bölgenin hakim gücü haline geldi. Ayutthaya Krallığı, Sukhothai’yi de kendi topraklarının bir parçası haline getirmeyi başardı. Batı ülkeleri ile temas 1511’de Portekiz büyükelçisi ile başladı. Burma ile yapılan savaş 1569’da başkentin kaybedilmesine yol açtı; fakat Kral Naresuan 15 yıl içinde bağımsızlığını ilan etti ve hükümdarlığı sırasında krallık büyük bir refaha kavuştu. Sonuç olarak Ayutthaya, 1767’de Kral Thonburi tarafından tamamen yok edildi. Çeşitli bölgelere ayrılan topraklar birleştirildi ve 15 yıllık sürecek olan Thonburi Krallığı’nı kuruldu ve 1782’de yıkıldı. Yerine Kral Maha Chakri Rattanakosin ismiyle ülkeyi tekrar kurdu ve Chakri Hanedanlığı’nın ilk hükümdarı oldu.
Booking.com
Fransa’nın 2. Dünya Savaşı’nda düşmesinin ardından Tayland, sömürgeci Vichy Fransası ile kısa bir çatışmaya girdi ve bunun sonucunda Laos ve Kamboçya topraklarını kaybetti.
Kral Mongkut’un hükümdarlığından itibaren Batılı devletlerin bu bölgede büyük etkisi olmaya başladı. İngiltere ile imzalanan dostluk anlaşması olan Bowring Antlaşması‘na göre Siam hiçbir batılı ülke tarafından sömürgeleştirilmedi. 1938’e kadar Tayland’a “Siam” adı veriliyordu. 4. Rama (Kral Mongkut, 1851-1868) ve oğlu 5. Rama (Kral Chulalongkorn, 1868-1910) dönemlerinde Tayland’ın batılı güçlerle çok yakın ilişkileri vardı. Bu hükümdarların diplomatik becerileri ve modernleştirici reformları, Siam’ı Güneydoğu Asya’da Avrupa ülkeleri tarafından sömürgeleştirilmeyen tek ülke haline getirdi.
Siam 1917’de 1. Dünya Savaşı’nda müttefikler tarafında yer aldı. 1932’de darbe ile hükümeti rejimi değişti ve meşruti monarşiye geçildi. 2. Dünya Savaşı sırasında Tayland, Mihver güçlerinin yanında yer aldı. 1939 yılında Siam adını Tayland olarak değiştirdi.
8 Aralık 1941’de Japonya İmparatorluğu, Tayland’ı işgal etmeye başladı ve çatışmalar başladı. Japonya’ya askeri geçiş izni verildi ve 21 Aralık’ta Tayland ile Japonya, gizli bir protokolle askeri bir ittifak imzaladılar. Buna göre Japon hükümeti, Tayland’ın kaybettiği toprakları geri kazanmasına yardım etmeyi kabul etti ve bu gerçekleşemedi. Tayland hükümeti, bu anlaşma ardından ABD ve Birleşik Krallık’a savaş ilan etti. 1945’te savaş sona erdikten sonra Tayland, Müttefiklerle savaş durumunu sona erdirmek için resmi anlaşmalar imzaladı.
Soğuk Savaş sırasında Tayland, askeri hükümeti destekleyen ABD’nin müttefikiydi. 1957’de Mareşal Sarit Thanarat liderliğindeki darbe, ülkeyi tam bir askeri diktatörlük çağına soktu. Hükümet bölgede kraliyet otoritesini yeniden tesis etti ve anti-komünist politikalar uyguladı. Ülkede günümüze kadar birçok darbe ve siyasi gerilim meydana gelmiştir. Mevcut anayasa 6 Nisan 2017’de yayımlanmıştır.
Şu anki Tayland Kralı Majesteleri Kral Vajiralongkorn‘dur. 2016’dan beri hüküm sürmektedir ve anayasaya göre sınırlı kraliyet yetkisine sahiptir. Törensel olarak Tayland Silahlı Kuvvetleri’nin Başkomutanı’dır. Anayasa, Kralın Budist olmasını şart koşuyor. Kral, tahtın varisini atama, kraliyet afları verme ve kraliyet izni verme yetkisine sahiptir. Bununla birlikte, Kral hala zaman zaman Tayland siyasetine doğrudan müdahalede bulunmaktadır ve anayasa Kral’ın kraliyet takdir yetkisini kullanmasına izin vermektedir. Tayland geleneklerine göre krala çok büyük saygı duyulur ve Krala karşı işlenen suçlar cezalandırılır.
Hükümet ve ordu neredeyse tüm ulusal karasal televizyon ağlarını kontrol etmektedir ve Tayland’ın radyo ağlarının çoğunu işletmektedir. Basın kurumları hükümet politikalarını eleştirmek, yolsuzluk ve insan hakları ihlallerini haber yapmakta özgürdür; ancak kral hakkında olumsuz haber yapılması yasaklanmıştır.
Tayland Komşuları
Tayland, kuzeybatıda Myanmar, kuzeydoğuda Laos, güneydoğuda Kamboçya, güneyde Tayland Körfezi ve Malezya ile komşudur. Aynı zamanda güneydoğuda Vietnam ve güneybatıda Endonezya ve Hindistan ile deniz sınırlarını paylaşmaktadır.
Tayland Resmi Dili
Tayland’ın resmi dili Tayca‘dır ve Tayland’da Tayca konuşulmaktadır.
Tay dili zamanla Laos’a ve Güney Çin’e de ulaştı. Lao dili hem yazılı hem de sözlü olarak Tay diline çok benzemektedir. Bölgesel olarak Çince, Laoca, Malayca ve Khmerce de tanınmaktadır.
Tayland’a Neden Eskiden Siam Deniliyordu?
Yabancılar 2000 yılı civarında Ayutthaya Krallığı’na “Siam” adını vermişlerdi. George Sedes (Fransız tarihçi) Champa Krallığı yazıtında köle veya savaş esiri Siam’a atıfta bulunulduğu yazılıdır. Taylandlılar kendilerini hiçbir zaman “Siam” veya “Siyam” olarak adlandırmamışlardır. Tayland’a ilk olarak Kral Mongkut’un hükümdarlığından beri Siam deniyordu ve 1856’da ülkenin adı olarak kullanılıyordu.
Tayland’ın kelime anlamı nedir?
Tayland’ın kelime anlamı Tay ırkına ait olanların yaşadığı ülke anlamına gelmektedir.
Tayland’ın il sayısı ne kadar?
Tayland, 76 eyalete ve bir ek özel idari bölge olan Bangkok’a göre yapılanmıştır.
Tayland’ın başkenti orjinal tam adı nedir?
Tayland başkenti Bangkok’un orjinal uzun adı 166 harften oluşan “‘Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Yuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit'” tir.
Tayland İngiliz kolonisi miydi?
Hayır, Tayland 19. yüzyılda Güneydoğu Asya’da sömürgeleşmeden kurtulan tek ülkelerden biridir.
Tayland soyu nereden gelir?
David Wyatt’ın kitabında Tayland halkının kökeninin güney Çin olduğu ve Zhuang gibi günümüzün azınlık gruplarıyla aynı kökene sahip olduğu belirtiliyor.
Tayland kadın ve erkek nüfus oranı ne kadar?
Tayland’da kadın ve erkek nüfus oranı 31 Aralık 2023 itibarıyla 34.772.561 erkek ve 35.997.931 kadın olmak üzere resmi kayıtlara geçmiştir.
Tayland eskiden nereye bağlıydı?
Tayland aslında çok uzun süre bağımsız bir devlet olarak yaşamıştır; ancak ilk dönemlerinde Khmerlere bağlılardı.
Tayland’ın eski başkenti nedir?
Tayland’ın bilinen eski başkenti Ayutthaya şehridir.
Tayland hangi yılda?
Tayland şu anda 2567 yılındadır ve bu yıl 2024 yılıyla aynı seneyi ifade etmektedir.
Tayland’ı kim yönetiyor?
Tayland’ı şu anda ülkenin 31. seçilmiş Başbakanı olarak Paetongtarn Shinawatra yönetmektedir.
Ayrıca Tayland’ın Cumhurbaşkanı bulunmamaktadır; çünkü ülke krallık ile yönetilmektedir.
Tayland hangi ülkeye bağlıdır?
Tayland, hiçbir ülkeye bağlı olmayıp bağımsız bir Asya devletidir.
Tayland Krallığı bayrağı anlamı nedir?
Tayland bayrağının anlamı, kırmızı çizgilerin Tayland’ın bağımsızlık mücadelesinde dökülen kanı yansıtmasıdır. Beyaz renk saflığı ve Budizm’i, mavi ise Tayland monarşisini temsil eder.
Tayland Dini Nedir?
Tayland Krallığı Anayasası hiçbir dini resmi din olarak belirtilmemiştir. Anayasa, tüm Tayland vatandaşlarının din özgürlüğünü garanti ediyor. Sadece kralın Budist olması gerektiği yazmaktadır; ancak halkın %93.5’i Budist’tir.
Tayland Müslüman Bir Ülke mi?
Hayır, Tayland’da müslüman nüfusu toplam nüfusun yalnızca %5’ini oluşturmaktadır.
Tayland’ın Ulusal Çiçeği Nedir?
Cassia fistula, Tayland’ın hem ulusal ağacı hem de ulusal çiçeğidir. Tayca ratchaphruek (Tayca: ราชพฤกษ์) olarak bilinir ve çiçeklere genellikle dok khun (Tayca: ดอกคูน) denir. Sarı çiçekleri, Tayland kraliyetini sembolize eder.